Nókis filialí «Kompyuter injiniringi» fakulteti

2.
 
Karyera basqishlari. 
Kásip karyerasi
— bilim, kónlikpe, uqıp ósiwi bolıp tabıladı. Kásip karyerasi 
qániygelik (kásip iskerligi basında saylanǵan qaniygelikti tereńlestiriw) yamasa keń 
qániygeliklestiriw (jańa hám turdosh kásiplerdi iyelew) baǵdarında bolıwı múmkin. 
Kásip karyerasi xızmetker óz kásiplik iskerligi dawamında túrli: oqıw, jumısqa 
jaylasıw, lawazımda ósiw, pensiyaǵa shıǵıw basqıshların basıp ótiw ózgeshelikine iye. 
Xızmetker usı basqıshlardı túrli shólkemlerde basıp ótiwi múmkin. 
Dáslepki basqıshda
insan mektepte oqıydı, orta arnawlı, joqarı maǵlıwmat 
aladı. Bul ádetde 25 jasqa shekem dawam etedi. Áne sol dáwirshe óziniń mútajlikleri 
hám múmkinshiliklerine juwap beretuǵın iskerlik túrin tabıw ushın bir neshe qıylı 
jumıs menen shuǵıllanıwı múmkin. Eger ol sonday iskerlik túrin tapa alsa, onıń shaxs 
retinde social qáliplesiwi baslanadı. 
Tikleniw basqıshı
shama menen bes jıl — 25 ten 30 jasqa shekem dawam 
etedi. Áne sol dáwirde xızmetker kásip iyeleydi, zárúr kónlikpeler p ayda etedi, onıń 
ilmiy tájriybesi qáliplesedi, ǵárezsizlikke erisiwge mútajlik tuwıladı. Ádetde sol 
dáwirde insan shańaraq quradi. Sol sebepli onıń miynetine tolıqnatuǵın aqsha 
muǵdarına qızıǵıwshılıqı kúsheyedi. 
Ósiw basqıshı
30 jastan 45 jasqa deyingi waqtın qamtıp aladı. Áne sol dáwirde 
ilmiy tájriybe asıwı, xızmet lawazımında ósiw procesi dawam etedi. Áyne waqıtta 
xızmetkerlerde ámeliy tájiriybe, kónlikpeler, uqıp, o'zligini kórinetuǵın etiwge 
mútajlik, jáne de joqarı mártebege vako'proq ǵárezsizlikke ıyelewge umtılıw artadı. 
Sonıń menen birge, xodii miynetine aqsha tólew mugdari asıwı, sawlıgın
bekkemlewge de bólek itibar beredi. 
Turaqlılıq basqıshında
aldınǵı dáwirlerde erisilgen tabıslardı bekkemlewge 
bolǵan umtılıw kúshayadi hám ol 45 jastan 60 jasqa deyingi dáwirdi qamraydi. Áne 
sol basqıshda ilmiy tájriybeni jetilistiriw shıńina erisiledi. Xızmetkerdiń ilmiy 
tájriybesi kushlı iskerlik hám arnawlı tálim arqalı jáne de asıriladı. Óz kásibiniń 
ustasina aynalǵan xızmetker jumıs usılların shákirtlerine úyretiwge háreket etedi. Ol 
jaǵdayda baslamashılıq kúshayadi. Xızmetker xızmet lawazımında kóterilip baradı. 
Oǵan salıstırǵanda kásiplesleri, jámáát aǵzalarınıń húrmet-itibarı artadı. Bul dáwirde 
xızmetkerdiń kóplegen mútajlikleri qandirilgan bolsada, onı ele da miynetke aqsha 
tólew muǵdarı qızıqtiradi. Usınıń menen birge ol jaǵdayda dáramat alıwdıń basqa
dárekleri (paydaǵa seriklik, aktsiyaları ushın dividend alıw hám taǵı basqalar ) ga da 
qızıǵıwshılıq artadı.