O’zbekiston respublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi o’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi toshkent davlat agrar universiteti

Oddiy igirni ildizpoyasidan ko‘paytirish usullarining ko‘rsatkichlari

Tajriba variantlari	Ildizpoya bo‘lakchalarining holati, %		Ochiq tuproqqa ko‘chirib o‘tkazilgan ildizpoya bo‘lakchalarining holati, %
	ko‘kar- gan	ko‘kar- magan		rivojlangan	gullagan
Ildizpoya bulaklari qirqilib, kuzda (noyabr) ochiq tuproqqa ekilgan	90±0,6	10±0,3		95±0,5	30±0,2
Ildizpoya bulaklari, qirqilib, tug‘ridan-tug‘ri bahorda (mart) ochiq tuproqqa ekilgan.	40±0.2	60±0,4		90±0,3	20±0,3

Tadqiqotlarning ko‘rsatishicha, GMS ning eng ko‘p miqdori urug‘da bo‘ladi. Olingan GMS ning kislotali gidrolizatida faqat D-glyukoza va D- mannoza bo‘lib, ularni o‘zaro nisbati 1:1,2 ni tashkil etdi. Gemitsellyuloza glyukomannan tipiga mansubdir.

Shunday qilib, Acorus calamus uglevodlarining tarkibida suvda eriydigan polisaxaridlar, pektin moddalar va gemitsellyulozalar uchrashi aniqlandi.

TOSHKENT DAVLAT AGRAR UNIVERSITETI
O‘RMON XO‘JALIGI VA LANDSHAFT DIZAYN FAKULTETI “DORIVOR O‘SIMLIKLAR” KAFEDRASI
5A411101 – “Dorivor o‘simliklarni yetishtirish texnologiyasi” mutaxassisligi magistr talabasi Muydinov Rustamning Ilmiy ishlarini olib borishda amalga oshirilgan tadqiqotlar natijalari bo‘yicha Ilmiy seminardagi ma’ruzasi
(28. 09. 2020 – 03. 10. 2020)

Toshkent davlat agrar universiteti qoshidagi qishloq xo‘jaligida inovatsion ishlanmalar va maslahat markazi davlat unitar korxonasining tajriba maydonida 2017 yilning bahorida 0,1 gektar maydonga exinaseya urug‘i ekildi. Oddiy igir urug‘ini ekishdan oldin kul solingan suvli eritmada bir kecha kunduz saqlanib stratifikatsiya qilindi. 1 gektar maydon uchun 6 kg urug‘ ekiladi.

Ekish uchun oddiy igir urug‘ining ob-havo va tuproq shoroitiga moslashganligi hisobga olindi. Urug‘lar 2 xil variantga ekib chiqildi. 1 -variantda tayyorlab qo‘yilgan egatlarga urug‘lar qatorlab ekib chiqildi, 2-variantda urug‘lar uyalab ekildi.
Har bir uyaga 3-4 dona urug‘ tashlandi. Ma’lumki, Oddiy igirni tabobatda yer ostki qismlari ishlatiladi. Shu bois 1-variantdan o‘simlikning yer ostki qismlaridan ildizpoyadan ko‘p miqdorda manba olish kuzda tutilgan bo‘lsa, uyalab ekilgan 2-variantdan yer ostki qismlaridan ya’ni ildizpoyasi va ildizlaridan qo‘proq massa olish mo‘ljallangan. Har bir uyaning orasi 10-15 sm bo‘lganligi o‘simlik yer ostki qismlarini yaxshiroq rivojlanishiga imkon beradi.

TOSHKENT DAVLAT AGRAR UNIVERSITETI
O‘RMON XO‘JALIGI VA LANDSHAFT DIZAYN FAKULTETI “DORIVOR O‘SIMLIKLAR” KAFEDRASI
5A411101 – “Dorivor o‘simliklarni yetishtirish texnologiyasi” mutaxassisligi magistr talabasi Muydinov Rustamning Ilmiy ishlarini olib borishda amalga oshirilgan tadqiqotlar natijalari bo‘yicha Ilmiy seminardagi ma’ruzasi
(05. 10. 2020 – 10. 10. 2020)
Oddiy igirning biologik xususiyati shundan iboratki, 1-yil vegetatsiyasi davrida faqat ildiz oldi tup barglar hosil qilib, o‘z vegetatsiyasini tugatadi va generativ faza vegetatsiyani 2 yilidan boshlanadi.
Vegetatsiyaning birinchi yili nihoyasida aytib o‘tganimizdek, oddiy igir 15-20 dona ildiz oldi tup barglar hosil qiladi va o‘simlik shu holatda vegetatsiyasini tugatib qishlov davriga kiradi. Vegetatsiyaning birinchi yilida erta bahorda ekilgan urug‘larda 2 dona urug‘palla unib chiqadi va 35-40 kun davomida faoliyat ko‘rsatadi.
O‘simlikda chinbarg urug‘ ekilgandan boshlab 9-10 kundan so‘ng unib chiqadi va urug‘pallari bilan birgalikda assimilyatsiya vazifalarini bajaradi, urug‘ pallalarining o‘rtacha uzunligi 5,5 mm, eni esa 3,5 mm ga teng, birinchi chin bargning uzunligi o‘rtacha 10,5 mm, eni esa 6 mm ga teng, tuxumsimon ovalsimon chetlari tekis tishchali. Tajriba maydonchasida olib borilgan ko‘zatishlarimiz shuni ko‘rsatdiki, har 10 kunda unib chiqqan maysalarda 1,2 va 3 tartibli chinbarglar unib chiqishi ko‘zatildi.
Agrotexnik chora tadbirlarqo‘llash asosida ya’ni chopiqqilish, o‘tash, sug‘orish, o‘g‘itlash tadbirlarini o‘tkazgandan so‘ng o‘simliklarni o‘sib va rivojlanishi keskin o‘zgarib bordi. Vegetatsiyaning birinchi yilida xar oyda 2-3 marotaba begona o‘tlardan tozalash, chopiqqilish, xar bir chopiqdan so‘ng so‘g‘orish, mahalliy va mineral ug‘itlar bilan oziqlantirish ishlari olib borildi. Oziqlantirishda ko‘proq maxalliy ug‘itlardan foydalanildi.