O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi muqimiy nomidagi qo’qon davlat pedagogika instituti «Jismoniy tarbiya va sport»


ЮРАК-ТОМИР ВА НАФАС ОЛИШ ТИЗИМЛАРИНИНГ



Download 1,17 Mb.
bet12/70
Sana24.02.2022
Hajmi1,17 Mb.
#200366
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   70
Bog'liq
Bоlаlаr jismоniy tаrbiyasi

ЮРАК-ТОМИР ВА НАФАС ОЛИШ ТИЗИМЛАРИНИНГ


РИВОЖЛАНИШИ.

5 ёшга етган боланинг юраги(янги туғилганга нисбатан) 4 марта катталашади.


Юрак фаолияти интенсив шаклланиб боради,лекин бу жараён бутун мактабгача
ёшдаги давр ичида тугалланмайди.Бола умрининг дастлабки йилларида пулси
турғун бўлмайди ва ҳар доим ҳам бир маромда урмайди.
6-7 ёшли боланинг пулси минутига 90-95 марта уради.7-8 ёшга етганда юрак фа-
олиятини бошқарувчи нерв аппаратининг ривожланиши тугайди ва юрак иши-
нинг ритми нормаллашади.
Мактабгача ёшдаги боланинг нафас олиш йўллари катталарникидан ўлароқ фарқ-
ланади Улар анча тор бўлади,шунинг учун температура режими ва хонадаги нам-
лик нормасининг бузилиши нафас олиш органларининг касалланишига олиб
келади.
Мактабгача ёшдаги болаларнинг ҳаракат фаоллигининг тўғри ташкил
этилиши ҳам муҳимдир.У етишмаса нафас олиш органларининг касаллиги 20% га
ортади. 5-6 ёшли болаларнинг ўпкасининг тириклик сиғими 1100-1200 см.куб.гатенг,
лекин у кўпгина омилларга боғлиқдир;тана узунлигига,нафас олиш турига ва хо
козоларга.Ўртача нафас олиш сони 1 минутда 25 тага тенг.
6 ёшга етганда ўпканинг максимал вентиляцияси 1 минутда ҳавонинг 42 дц.куб.ни
ташкил этади.
Гимнастик машқларни бажарганда у 2-7 марта ортади,югурганда эса-янада кўпрок.
Мактабгача ёшдаги болаларнинг умумий чидамлилигини аниқлаш бўйича ўтка-
зилган текширишлар(югуриш ва сакраш машқлари мисолида)шуни кўрсатдики,
болаларнинг юрак-томир ва нафас олиш тизимларининг имкониятлари анча юқо-
ридир.Масалан,агар жисмоний тарбия машқлари очиқ ҳавода ўтказилаётган бўл-
са,юкори гуруҳдаги болалар учун югуриш машқларининг умумий ҳажми йил даво-
мида 0,6-0,8км.дан 1,2-1,6км.гача ортиши мумкин.Калта арғамчида болалар анча
узоқ вақт сакрай олади(13-15мин.) Кўпгина болаларда ҳаракат активлигига бўлган
талаб шундай катта бўладики,врач ва физиологлар 5дан 7ёшгача бўлган даврни «ҳаракатни исроф килувчи ёш» деб аташади.
Тарбиячининг вазифаси тарбияланувчиларнинг ҳаракат фаолиятини индивидуал-
лигини ҳисобга олган ҳолда,ҳамда «тинч ўйинларни» яхши кўрувчиларда гипер-
динамия ва активлигини ошиб кетишини назорат қилишдадир.



Download 1,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   70




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish