|
O’quv tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _____ __________
Sana ___ ______”_________-yil Geofrafiya fani Sinf: 9_______
10- Mavzu: Urbanizatsiya jarayoni va shaharlarning rivojlanishi
I. Darsning maqsadi:
a) Ta’limiy: O`quvchilarga urbanizatsiya va shaharlarning rivojlanish haqida ma`lumot berish.
b) Tarbiyaviy: O`quvchilarga mustaqil fikr yuritishni, olgan bilimlarini hayot bilan bog`lay olishni, ilmiy dunyoqarashlarini shakllantirish, estetik did axloqiy sifatlarini kasb-hunarga bo`lgan qiziqishlarini tashkil toptirish
v) Rivojlantiruvchi: Mustaqil ishlash va fikrlash orqali bilim olishga, xotirani mustahkamlashga, tez fikrlashga o`rgatish, fanga qiziqishini ortirish.
II. Darsning turi: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy.
III. Darsning usuli: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash.
IV. Darsning jihozi: Darslik ,ko’rgazmali qurollar, globus, xarita.
V. Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI. Texnik jihoz: Kadoskop, kompyuter, diaproyektor ekran.
VII. Dars uchun talab etiladigan vaqt: 45 daqiqa:
Darsning texnik chizmasi:
Dars bosqichlari
|
Vaqt
|
Tashkiliy qism.
|
daqiqa
|
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik
|
daqiqa
|
Yangi mavzuni yoritish
|
daqiqa
|
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish
|
daqiqa
|
Darsni yakunlash
|
daqiqa
|
Uyga beriladigan topshiriqlar
|
daqiqa
| VIII. Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi.
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b)daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy.
IX. O’tilgan mavzuni takrorlash. 1. 9-sinf «Atlas»ida aholining irqiy, etnik va diniy tarkibiga oid kartalarni yozuvsiz kartalarga tushiring va ularni tahlil qilib bering.
2. 9-sinf «Atlas»idagi aholi zichligi kartasini tasniflang.
X. Yangi mavzu bayonining qisqacha mazmuni:Tashqi va ichki migratsiyalar bilan shaharlar soni va ularda mavjud aholi soninig ko`payishi, ya`ni urbanizatsiya jarayoni uzviy bog`liq. Zamonaviy urbanizasiya umumjahon jarayoni sifatida ko`pchilik mamlakatlarga xos bo`lgan uchta umumiy jihat bilan ifolanadi. Shulardan birinchi jihat- kam rivojlangan mamlakatlarda shahar aholisi sonining yuqori sur`atlarda o`sishini bildiradi. Dunyoda 1900-yilda mavjud jami aholining salkam 14%i shaharlarda yashagan. Bu ko`rsatkich 1950-yilda 29%ni, 1990-yilda 45%ni, 2012-yilda 51,7%ni tashkil etgan.
Ikkinchi jihat-aholi va xo`jalikning,asosan, katta shaharlarda to`planganligi bilan bog`liq. Bunday holat, avvalambor, ishlab chiqarishning xususiyati, uni ilm-fan, ta`lim tizimi bilan bo`lgan aloqadorligi natijasida murakkablashuvi bilan bog`langan. Ma`lumki, katta shaharlar insonlarning ma`naviy va madaniy talablarini to`laroq qondiradi., xilma-xil tovarlar va xizmatlar bilan yaxshiroq ta`minlaydi, mavjud axborot manbalariga yo`l ochib beradi. Zamonaviy urbanizasiyaga xos uchinchi jihat- shaharlar hududining keskin kengayib, yoyilib ketiwi bilan bog`langan. Shaharlar aglomeratsiyalarining o`zagi vazifasini, odatda, poytaxtlar, boshqa muhim sanoat markazlari va yirik dengiz portlari bajarmoqda. Juda yirik shaharlar aglomeratsiyalai Tokio, Mexiko, San-Paulo, Nyu-York va Kolkata (sobiq Kalkutta) shaharlari atrofida shakllangan.Urbanizatsiya jarayoni umumiy xususiyatlaridan tasiiqan ayrim regio.ilar va mamlakatlar rrnqyosida o'ziga xos xususiyatlar bilan ifodalanadi. Urbanizatsiya darajasi bo'yicha jahondagi barcha mamlakatlami uch yirik guruhga bo`lish mumkin:1. Yuqori darajada urbanizatsiyalashgan mamlakatlar (shahar aholisining ulushi 50 foizdan yuqori).2. O'rtacha darajada urbanizatsiyalashgan mamlakatlar (shahar aholisining ulushi 25 dan 50 foizgacha).3. Past darajada urbanizatsiyalashgan mamlakatlar (shahar aholisining ulushi 25 foizdan kam).
XI.Yangi mavzuni mustahkamlash:
1. Hozirgi zamon urbanizatsiyasiga xos birinchijihat mazmuni nimadan iborat? Ikkinchi va uchinchi jihatlarga nimalar xos?
2. Jahonda mavjud shaharlar aglomeratsiyalarini atlasdan aniqlab, eng yirigidan boshlab, nomlarini daftaringizga yozib qo'ying.
3. Jahon mamlakatlari urbanizatsiya darajasiga binoan nechta va qanday guruhlarga bo‘linadi?
XII.Uyga vazifa: Mavzuni o`qib o`rganib kelish Yozuvsiz xaritaga tushurib
XIII.Foydalanilgan adabiyotlar: Geografiya 9-sinf darsligi, qo`shmcha adabiyotlar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
