Siyosatshunoslik

Каримов И. А.
Хавфсизлик ва баркдрор тарак^иёт йулида. 
Т.6. - Т., 1998. - Б. 31-261.
Каримов И. А.
Хавфсизлик ва тинчлик учун курашмок, 
керак. Т. 10. - Т., 2002. - Б. 23-57.
Каримов И. А.
Узбек 
халк;и 
х;еч кдчон, ^еч 
кимга к,арам 
булмайди.Т. 13. - Т., 2005. - Б. 194-203; 400-419.
Каримов И. А.
Инсон, унинг хукуь; ва эркинликлари — 
олий кдцрият. Т. 14. — Т., 2006. — Б. 56—60.
Каримов И. А.
Ватан химоячиларига байрам табриги / /
Каримов И. А. Инсон, унинг хукук. ва эркинликлари — олий 
кдцрият. Т. 14. — Т., 2006. — Б. 130—138.
Каримов И. А.
Мамлакатни модернизация кдгшш ва ик,ти- 
содиётимизни барк^арор ривожлантириш йулида. Т. 16. — Т., 
2008. - Б. 368.
Каримов И. А.
Юксак маънавият — енгилмас куч. Т., 2008.
- Б. 110-127.
Отамуротов С.
Глобаллашув ва миллат (фалсафий-сиё- 
сий таэугил). - Т., 2008. - Б. 202.
Ирхин Ю. В., Зотов В. Д., Зотова Л. В.
Политология: Учеб­
ник. М., 2000. - С. 436-452.
Норматов И.
Узбекистон ва таищи дунё: сиёсатда хам 
сархисоб бор 
/ / Узбекистон овози. — 2005. —31 дек. — №156— 
1 5 7 -
Политология: Укув кулланма/С. 
Отамуродов, И. Эргашев,
Ш. Акрамов, А. Крдиров.
— Т., 1999.
Политология. Маърузалар матни/Такризчилар: В.С.Ким, 
Ж. Бахронов. - Т., 2000. - Б. 163-213.
Рамазонов И., Муминов Э.
Политология: Дарслик. — Т., 
1997. - Б. 236-268.
286

---

XALQARO TERRORIZM УА UNGA BARHAM
B E R ISH N IN G SIY O SIY -H U Q U Q IY CHORALARI
1. Terrorizmning paydo bo‘lishi, turlari va ko‘rinishlari
Ilk bor Aristotel tomonidan qo‘llanilgan «terror» atamasi 
yunoncha «terror» so‘zidan olingan bo‘lib, dahshat, qo‘rquv 
degan m a’nolarni anglatadi. Binobarin, terrorizm deganda 
o‘zining muayyan maqsadlariga erishishda siyosiy raqiblarini 
harbiy harakatlarga bog‘liq bo‘lmagan, hech bir cheklanmagan 
sistematik jismoniy zo‘rlik ishlatish yo‘li bilan yo‘q qilishni 
ko‘zlovchi siyosiy kurash usuli tushuniladi. 0 ‘z avantyuristik 
maqsadlariga erishishda jismoniy zo‘rlik, qurolli usullar, terror 
va fitnadan keng foydalanishi esa terrorizmning ekstremistik 
tabiatini yaqqol namoyish etadi.
Jinoyatning bu ko‘rinishi bugungi kun uchun kutilmagan 
holat emas. Chunki, terrorizm o‘ta salbiy ijtimoiy hodisa sifatida 
u yoki bu ko‘rinishda qadim-qadimdan ma’lum. Terrorchilar 
tarixning barcha davrlarida xalq ommasining ayrim qatlam va 
guruhlarini «yo‘ldan urish», turli yo‘llar bilan ular qalbiga yo‘l 
topish taktikasiga amal qilib kelishgan. 0 ‘rta asr qaroqchilari va 
banditlari, yangi va eng yangi davrda ro‘y bergan «o‘ta inqilobiy 
xalq harakatlari» ham surbetlarcha oddiy mehnatkash nomidan 
ish ko‘rishgan. Ayrim hududlarda terrorchi guruhlaming uzoq 
muddatga hokimiyat tepasiga kelganligi, hatto xalq bilan ma’lum 
bir vaqt davomida yakdil bo‘lganliklari to‘g‘risida tarixda ko‘plab 
m a’lumotlarni uchratamiz. Demak, terrorizm o‘zini «haqqoniy, 
xalqparvar» harakat deb baholashi uning bir xususiyati bo‘lsa, 
bugungi o‘zining eng tashkiliy jipslashgan davrida ham o‘sha 
eski, uning uchun asosiy niqob bo‘lib kelgan amaliyotga qat’iy 
sodiqligini namoyish qilmoqda.
Bir zamonlar terrorchilar Yer sharining turli joylarida alohi- 
da-alohida, bir-biridan batamom ajralgan holda harakat qilgan 
bo‘lsalar, bugun ular o‘z faoliyatini mintaqaviy, hatto umum- 
sayyoraviy darajada muvofiqlashtirishga intilmoqdalar. Ya’ni,
287

---

bugun insoniyat tinchligiga terrorchilar misolida xalqaro miq- 
yosda uyushgan, kerak bo'lsa bir yoki bir necha qudratli 
markazlar tomonidan boshqarilayotgan siyosiylashgan xalqaro 
jinoiy guruhlar tahdid solmoqda.
Mimmmo shundaki, insoniyat tarixining eng qadimgi davr- 
laridan to hozirga qadar ham jinoyatning bu turi o‘z maqsadiga 
erishishning eng maqbul yagona yo‘li sifatida siyosiy hayotda 
qo‘llanib kelinmoqda. Shu munosabat terrorizmning ijtimoiy- 
siyosiy hodisa sifatida paydo bo‘lish tarixini, uning turlari va 
ko‘rinishlarini, xalqaro huquqiy hujjatlarda uning qanday ba- 
holanganini hamda 0 ‘zbekistonda terrorizm xavfming oldini 
olish masalalarini o‘rganish dolzarb ahamiyatga egadir.