Ушбу маърузалар матни таълим сощаси «Кимёвий технология ва биотехнология» йыналишларида бакалаврлар тайёрлаш учун «Органик, но


Полимер материаллар учун пластификаторлар ва бошқа қўшимчалар



Download 2,29 Mb.
bet3/49
Sana24.02.2022
Hajmi2,29 Mb.
#222969
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   49
Bog'liq
OMKT ma'ruz a

Полимер материаллар учун пластификаторлар ва бошқа қўшимчалар


Синтетик полимерлар ва уларнинг бирикмалари пластификаторлар ва бошқа қўшимчалар синтез жараёнларини мақбуллаштириш ва олинадиган полимерлар хусусиятини яхшилаш учун катта аҳамиятга эга.
Пластификаторлар — мулойимлаштиргич полимерлар платиклигини ва эластиклигини ошириш учун 30-40% гача асосий массага қўшилади. Пластификаторга қўйиладиган асосий талаблар полимер билан осон бирикиши, паст учувчанлиги, маҳсулотларни сифатини яхшилаши, узоқ муддат пластификаторлигини йўқотмасдан хизмат қилишидир.
Асосий пластификаторлар гуруҳига юқори ҳароратда қайновчи мураккаб эфирлар, дибутил, диоктил, фталатлар трикреозилфосфат, юқори молекуляр спиртларнинг дикарбон кислоталар билан ҳосил қилган эфирлари ёки юқори молекуляр кислоталарнинг икки асосли спиртлар билан ҳосил қилган мураккаб эфирлари киради.
Органик ва нефткимё синтез саноатида полимерлар технологияси учун зарур бўлган ёрдамчи моддалар ҳам ишлаб чиқариладики, уларнинг аҳамияти беқиёсдир. Булар инициаторлар ва катализаторлар, полимерланишни тезлаштирувчилар, регуляторлар ва ингибиторлар, стабилизатор ва бошқалардир.

Синтетик сирт актив ва ювувчи моддалар


Сирт актив моддаларда гидрофил ва гидрофоб гуруҳлар мавжуд бўлиб, у сув молекулалари билан салватланади. Совунда стеарин ёки палметин кислота радикали гидрофоб гуруҳ, карбоксил гуруҳ натрийли тузи эса гидрофил гуруҳ вазифасини ўтайди. Сирт актив моддалар эмульгаторлик, диспергаторлик хоссаларни ва кўпикланувчанлик хусусиятларни ўзида ифодалайди. Уларнинг бундай хусусиятларидан тўқимачилик саноатида материалларни бўяшдан олдин ювишда, жун ва толаларни ювишда, машинасозликда металларни тозалашда, парфимерия саноатида, совун ишлаб чиқаришда кенг фойдаланилади.

Синтетик ёқилғилар, мойловчи материаллар ва уларга қўшиладиган қўшимчалар


Органик ва нефткимё синтезининг кўп маҳсулотлари авиация ва радио техникада катта аҳамиятга эга. Буларга синтетик мотор ёқилғилари, ракета ёқилғиси, мойловчи материаллар, мой ва ёқилғи хусусиятларини яхшиловчи қўшимчалар, антифризлар, гидравлик суюқликлар киради. Ички ёнув двигателлари учун юқори октан сонига эга бўлган ёқилғини парафинлардан синтез қилинади. Булар изоктан (CH3)2CHCH2C(CH3)3, изопропилбензол C6H5CH(CH3)2, метанол CH3OH, трет-бутилметил эфир (CH3)3COCH3 дир.
Ҳозирги вақтда синтетик ёқилғилар учун янги истеъмолчи — ракета техникаси вужудга келди. Ракета ёнилғиси тизимида синтетик метанол, этанол, диметилгидразин ва бир неча металорганик бирикмалар углеводород ёқилғиларига нисбатан ўзининг афзалликларини ифодалайди. Мойловчи материалларни ҳозирги вақтга қадар нефтдан олинар эди. Лекин энг янги техникалар, мойловчи материалларига нисбатан юқори талабларни қўймоқда. Бундай янги техника двигателлари учун –60 дан 300С гача бўлган ҳароратда ўз хусусиятларини йўқотмайдиган мойловчи материаллар зарур. Улар кам учувчан, коррозия келтириб чиқармайдиган, паст ҳароратда қотиб қолмайдиган, термик парчаланишга ва оксидланишга бардошли бўлиши лозим. Бундай синтетик мойловчи материаллар: синтетик углеводородлар, икки атомли карбон кислоталарниниг мураккаб эфирлари, кўп атомли спиртлар, юқори ҳароратда қайновчи фтор углеродлар, фторхлоруглеродлардир.

Download 2,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish