Ózbekistan respublikasi joqari va orta arnawli bilimlendiriw ministirligi berdaq atindaĝi qaraqalpaq mámleketlik universiteti

Pikir bildiriwshiler:

Allaniyazov B.	“ÓzMMI” MK Qaraqalpaqstan filialı bólim baslıǵı
Abubakirov A.B.	QMU, “Elektr texnikası hám metrologiya” kafedrası baslıǵı, t.i.f.d., Phd

MAZMUNI:

1. 
   Lekciya materiallari
   
2. 
   Ámeliy shiniĝiwlar
   
3. 
   Laboratoriya shinig’iwlari
   
4. 
   Óz betinshe temalar
   
5. 
   Bahalaw kriteriyasi
   
6. 
   Ũlgi pán dástũri
   
7. 
   Isshi pán dástũri
   
8. 
   Paydalanilĝan ádebiyatlar dizimi
   

1-tema. Ólshew quralların salıstırıwlaw, kalibrovka qılıw usılları

Joba :
1. Ólshew quralların salıstırıw
2. Ólshew quralların salıstırıw jáne onıń túrleri
3. Ólshew quralların kalibrlew jáne onıń túrleri
4. Ólshew túrleri hám ólshew usıllarınıń klassifikatsiyasi
Tayanish sóz hám sóz dizbegiler: ólshew quralların salıstırıwlaw, ólshew quralların kalibrlew, salıstırıw usılı, salıstırıw sxeması, kalibrlew usılı, ólshew usılı.
1. Ólshew quralların salıstırıw
Metrologik qadaǵalawdıń formalarınan biri ólshew quralların salıstırıw esaplanadı. Ólshew quralların salıstırıw dep metrologik mekeme tárepinen ólshew quralları aljasıqların anıqlaw jáne onıń qóllawǵa jaramlılıǵın belgilewge aytıladı. Qóllawǵa jaramlı dep salıstırıwlanıwı salıstırıw usılları hám qurallarına normativ hújjetler talaplarına muwapıq orınlanǵan ólshew quralları tán alınadı.
Jumısshı hám úlgili ólshew quralların salıstırıw usılları hám qurallarınıń mámleket standartları SDT standartı talaplarına muwapıq atqarılıwı kerek.
Salıstırıw usılları hám quralları standartları salıstırıwlatuǵın ólshew quralları jaramlılıǵı máselesin sheshiw ushın jetkilikli bolǵan, salıstırıwlıwı kerek bolǵan, hám salıstırıw jumıslarınıń eń kem ǵárejetlerde eń kóp natiyjeliligin támiyinleytuǵın zárúr minimum metrologik parametrlerdi óz ishine alıwı kerek.
Bul standartlarda belgilengen salıstırıw usılları mámleketlikleraro salıstırıw sxemalarına uyqas bolǵan mámleket standartlarında názerde tutılǵan usıllarǵa muwapıq bolıwı kerek.
Salıstırıw usılları hám quralları standartlarında bul qurallarǵa tiyisli bolǵan mámleket standartlarında talapları belgilengen yamasa mámleket sınaqınan ótken hám mámleket reestriga kiritilgen salıstırıw quralları qollanılıwı kerek.
Salıstırıw usılı hám quralları ataliwi ol tiyisli bolǵan (usı halda O'DT ga) standart kompleksi ataliwinan, standartlaw ob'ekti ataliwinan jáne onıń túri ataliwinan ibarat bolıwı kerek.
Mısalı: “Ólshewler birligin támiyinlew mámleket sisteması. Ásbapsazliq mikroskopları. Salıstırıw usılları hám quralları.”
Standart kirisiw bólegi hám tómendegi bólimlerdi óz ishine alıwı kerek:
- salıstırıw operatsiyaları ;
- salıstırıw quralları ;
- salıstırıw shártleri;
- salıstırıwǵa tayarlıq ;
- salıstırıwdı ótkeriw;
- gúzetiw nátiyjelerin islew;
- salıstırıw nátiyjelerin rásmiylestiriw.