Ózbekistan respublikasi joqari va orta arnawli bilimlendiriw ministirligi berdaq atindaĝi qaraqalpaq mámleketlik universiteti

3. Ólshew quralların kalibrlew jáne onıń túrleri
Ólshew quralların kalibrlew: ólshew apparatı yamasa ólshew sistemasında orınlaw nátiyjesinde alınǵan bahalardıń yamasa ólshew yamasa standart úlginde kórsetilgen bahalar hám etalonlar tárepinen islep shıǵılǵan sáykes keletuǵın bahalar ortasındaǵı munasábetti ornatıw ushın berilgen sharayatlarda orınlanǵan háreketler kompleksi.
Ólshew quralların kalibrlew metrologik qadaǵalawdıń ajıralmaytuǵın bólegi esaplanadı, biraq muwapıqlıqtı bahalaw iskerligine qollanıw etilmeydi.
Tómendegilerge qollanıladı :
a) yuridikalıq metrologiya salasından sırtda qollanılatuǵın O'V;
b) huqıqıy metrologiya salasında paydalaniletuǵın O'V, óz ishine tómendegilerdi aladı :
- O'V, sonday-aq standart sharayatlarda qollanılatuǵın O'V, bul paydalanıw sharayatında haqıyqıy metrologik ayrıqshalıqlardı anıqlawdı talap etedi;
- metrologik qásiyetlerine kóre paydalanıwǵa jaramsız dep tán alıwǵa múmkinshilik beretuǵın belgiler ámeldegi bolmaǵan O'V.
Ólshew quralların baslanǵısh hám keyingi (udayı tákirarlanatuǵın, náwbetten tısqarı) kalibrlew parıq etedi.
Dáslepki kalibrlew tómendegishe ámelge asıriladı :

• 
  O'Q retinde paydalanıwǵa mólsherlengen hám paydalanıwǵa tapsırılıp atırǵanda arnawlı bir túrdegi standart ólshew ásbapları ushın normativ hújjet (standart, texnikalıq shártler) boyınsha islep shıǵarılǵan ólshew ásbapları ;
  
• 
  remontlawdan azat bolǵanda úlgili ólshew quralı retinde isletiletuǵın ólshew ásbapları ;
  

• 
  Ózbekstan Respublikasına alıp kirilganda, islep shıǵarıw yamasa remontlawdan azat etilgende, huqıqıy metrologiya sheńberinden sırtda paydalaniletuǵın ólshew quralları.
  

Yuridikalıq metrologiya sheńberinden sırtda paydalanıw ushın mólsherlengen O’Q, eger qawipsizlik talaplarına muwapıqlıǵı sertifikatı ámeldegi bolsa (májburiy sertifikatlanatuǵın O’Q ushın ) dáslepki kalibrlew ushın tapsırıladı.
Yuridikalıq metrologiya sheńberinden sırtda qollanılatuǵın hám dáslepki tekseriwden yamasa kalibrlewdan ótken ólshew quralları jumıs waqtında udayı tákirarlanatuǵın kalibrlewdan ótkeriledi.
O’Q udayı tákirarlanatuǵın kalibrlew yuridikalıq metrologiya sheńberinden sırtda isletiletuǵın O’Q kalibrlew paydalanatuǵın yuridikalıq yamasa fizikalıq shaxslar bul qurallardı kalibrlagan laboratoriya usınısların esapqa alǵan halda ornatıladı.
O’Q paydalanıwshısı olardı tómendegi kalibrlew aralıǵı tawısıwınan aldın náwbetten tısqarı kalibrlew ushın tapsırıwları múmkin:

• 
  kalibrlew aralıǵın sazlaw zárúrshiligi;
  
• 
  bul O’Q járdeminde ámelge asırılǵan ólshew nátiyjeleriniń tuwrılıǵına shubha tuwılǵanda ;
  
• 
  qorǵaw qistirmalari ziyanlanǵanda yamasa ólshew quralı dáslepki yamasa udayı tákirarlanatuǵın kalibrlewdan ótkenligin tastıyıqlaytuǵın hújjettiń joǵalıp ketiwi, sonday-aq saqlaw waqtında ;
  

O’Qni saqlaw talapları menen baylanıslı halda udayı tákirarlanatuǵın kalibrlew ámelge asırıp bolmaytuǵın O’Qni saqlawdan keyin jumısqa túsiriw;

O’Qni, sonıń menen birge O’Q isletiletuǵın ónimlerdi qayta saqlaw.
Uzaq múddetli saqlaw hám tasıwdan keyin saqlawdan alınǵan O’Qni jumısqa túsiriwden aldın yamasa aqırǵı kalibrlewdan keyin belgilengen kalibrlew aralıǵınıń yarımınan ko'pi ótken bolsa, náwbetten tısqarı kalibrlewni ótkeriw usınıs etiledi.
O’Q kalibrlew kalibrlew laboratoriyasında ámeldegi bolǵan yamasa ólshew quralı paydalanıwshısı tárepinen usınıs etilgen kalibrlew rejimine muwapıq ámelge asıriladı.