2- мавзу. ҚАдимги давр архитектураси(М. Ав. Viii-м. Vаср)

Бухоро ўз воҳасида VI асрдан эътиборан бош шаҳарга айланади. VIII аср бошида рабод девор билан ўралди. 849-850 йилларда арк, шаҳристон ва рабод иккинчи маротаба девор билан ифодаланди. Унда ўнбир дарвоза бўлган эди. Сомонийлар даврида Регистон майдонида меъморий бинолар пайдо бўлди, сарой қурилди.

• Бухоро ўз воҳасида VI асрдан эътиборан бош шаҳарга айланади. VIII аср бошида рабод девор билан ўралди. 849-850 йилларда арк, шаҳристон ва рабод иккинчи маротаба девор билан ифодаланди. Унда ўнбир дарвоза бўлган эди. Сомонийлар даврида Регистон майдонида меъморий бинолар пайдо бўлди, сарой қурилди.
• Урганч шаҳари ўзининг жойлашуви жихтидан шимоли-ғарбга, Волга тарафига ва жанубга Журжон тарафига бориш учун қулай жойда пайдо бўлган. 995 йилда, Маъмун даврида Урганч Хоразм пойтахтига айланди. Йирик иншоотлар пайдо бўлди. Таъсис этилган академияда Ибн Сино, Беруний кабилар фаолият кўрсатишган. Археологик жихатидан Урганч етарли даражада ўрганилмаган.
• Хоразмшохлар даврида Хазорасп мустаҳкам қалъа ва гўзал шаҳар сифатида донг таратган эди. Солномаларда унинг бозорлари ва савдогарлари кўплиги, аҳолиси бой бўлганлиги қайд этилган. Шаҳар кўл билан ўралган қолдиқлари ханузгача мавжуд. Шаҳарнинг биргина оролида жойлашган дарвозаси бўлган.
• Талас воҳасининг асосий шаҳари Тароз эди. У Талас дарёсининг чап қирғоғида (археологик маълумотларга кўра V арсда – ЎМЭ, 8-ж., 284 б.) бунёд этилган эди. Шаҳарнинг бир қисми дарёнинг қарши тарафида бўлган. Қўрғон девор ва ҳанда билан ҳимояланган эди. Тўртта дарвозаси бўлган. Талос X арсда аҳолиси кўп, обод шаҳар бўлган. Одамлар нафақат шаҳристонда, балки рабодда хам истиқомат қилган.

• Панжакент. Турар уйлар мажмуаси