I laboratoriya ishlarining mavzusi 1 laboratoriya ishi bir fazali bir yarim davrli to ‘ g ‘ rilash sxemasi tadqiqoti

III. Ishning bajarilish tartibi: 
1. Laboratoriya stendi sxemasi bilan tanishish. 
2. Uch fazali nol sxemali to‘g‘rilagichning sxemasini yig‘ish. 
3. Utarmoq va Ud qiymatlarini tajriba asosida olish; yuklanish toki va 
to‘g‘irlash koeffitsientini hisoblash.
IV. Laboratoriya ishini bajarish uchun uslubiy ko‘rsatmalar: 
Hisobot quyidagi qismlardan iborat bo‘lishi kerak: 
1. Laboratoriya qurilmasining sxemasi; 
2. Uch fazali nol sxemali to‘g‘rilagichning sxemasining tok va kuchlanish 
diagrammalari; 
3. Tajribada olingan elektr ko‘rsatkichlarning jadvali.
1 - jadval
U
tarmoq
(V) 
U
d 
(V) 
I
d 
(A) 
R
d 
(Om) 
2 - jadval 
U
tarmoq
(V) 
U
d 
(V) 
I
d 
(A) 
R
d 
(Om) 
С(mkF) 
 
Nazorat savollari: 
1. Uch fazali nol sxemali to‘g‘rilagich sxemasining ishlash prinsipini 
tushuntirib bering. 
2. Uch fazali nol sxemali to‘g‘rilagichning o‘rtacha to‘g‘rilangan 
kuchlanishi qanday aniqlanadi. 
3. Uch fazali nol sxemali to‘g‘rilagich sxemasidagi har bir ventilning tok 
o‘tkazishi qanday faktorlarga bog‘liq. 
4. Uch fazali nol sxemali to‘g‘rilagich uchun transformator quvvati qanday 
aniqlanadi. 
 
6 - LABORATORIYA ISHI 
UCH FAZALI BOSHQARILMAYDIGAN KO‘PRIK SXEMALI 
TO‘G‘RILAGICH 
I. Ishdan maqsad:
Uch fazali boshqarilmaydigan ko‘prik sxemali to‘g‘rilagichning ishlash asoslarini 
organish. 
II. Nazariy qism: 

---

10 
6 - rasm. Uch fazali boshqarilmaydigan ko‘prik sxemali to‘g‘rilagichning sxemasi (a) va
kuchlanishlar diagrammasi(b,v,g). 
Transformatorning ikkilamchi chulg‘amlari yulduz yoki uchburchak sxemasi 
bo‘yicha ulanadi. (6a-rasm). Sxemadagi oltita ventil ikki guruxga: anodlari 
transfomator ikkilamchi chulg‘amiga ulangan, katodlari umumiy chiqishga 
birlashtirilgan va tashqi zanjirda musbat qutbni tashkil etuvchi, toq raqamli 
ventillardan iborat V1,V3,V5 
katod guruxi
ventillari va juft raqamli V2,V4,V6 
ventillardan tashkil topgan, anodlari o‘zaro umumiy nuqtaga birlashtirilgan 
zanjirda manfiy qutbni tashkil etuvchi 
anod guruxi
ventillariga ajratilgan.
Katod guruxidagi ventillardan davrning uchdan bir qismida anod potensiali yuqori 
bo‘lgani tok o‘tkazadi. Anod guruxidagi ventillardan ushbu davr ichida katod 
potensiali nisbatan manfiyroq (manfiy qiymati kattaroq) bo‘lganlari tok o‘tkazadi. 
Katod guruxidagi ventillar sinusoidalarning mos musbat yarim davrlari kesishgan 
onda ochiladi, anod guruxi ventillari esa sinusoidalarning mos manfiy yarim 
davrlari kesishgan onda ochiladi. Uch fazali ko‘prik sxemada vaqtning xar 
qanday onida uchta ventil tok o‘tkazadi bitta toq- katod guruxidan va ikkita juft- 
anod guruxidan. O‘zgaruvchan tok davrida ventillarning almashinishini faza 
kuchlanishlari va anod toklari diagrammasidan kuzatish mumkin (6b, 6v-rasmlar). 
Masalan 6b-rasmda 
a' 
va 
k '
nuqtalar orasida V1 va V6 ventillari, 
k '
nuqtadan 
boshlab esa V6 ventili orniga V2 ventili tok o‘tkazadi. Shunday qilib xar bir ventil 
davrning uchdan bir qismida tok o‘tkazadi. To‘gi‘rlangan kuchlanishning 
diagrammasi 6g-rasmda keltirilgan bo‘lib, unda to‘g‘irlangan kuchlanishning 
pulslanish chastotasi oltiga karralidir (m= 6).
Ventildagi anod tokining o‘rtacha qiymati :
I
а
 = I
d
 / 3
. 
To‘g‘irlangan kuchlanishning o‘rtacha qiymati esa: 
Transformator ikkilamchi chulg‘amidagi kuchlanish esa: