М у н д а р и ж а I боб. Металларнинг кристалл тузилиши ва кристалланиш поцесси


Қаттиқ кавшарларнинг химиявий таркиби



Download 1,12 Mb.
bet210/216
Sana22.04.2022
Hajmi1,12 Mb.
#574862
1   ...   206   207   208   209   210   211   212   213   ...   216
Bog'liq
А.С.Тўрахонов 24.09.2021 й

Қаттиқ кавшарларнинг химиявий таркиби

Котишманинг
маркаси

Элементлар микдори, % xисобида

Zn

Sn

Cu

Pb

Ag

Қўшимчалар
йириндиси

Кумушл и к а вша р л а р

ПСр1.5
ПСр2.5
ПСр3

--
--
--

0.75-1.25
--
--

--
--
--

Қолган
*
*

1.3-1.7
2.3-2.7
2.7-3.3

0.5
0.5
0.5

Кумуш кавшарлари (ГОСТ 8190-56)

ПСр72
ПСр50
ПСр45
ПСр25
ПСр10

--
--
24-26.5
33.5-37
35.5-39

--
--
--
--
--

27.3-28.5
49.3-50.5
29.5-30.5
39-41
52-54

--
--
--
--
--

Қолган
*
*
*
*

0.25
0.25
0.5
0.5
0.5

9 7 -ж ад в а л


Қаттиқ кавшарларнинг хоссалари

Қотишманинг маркаси



Хоссалари

суюқлана бошлаш
температураси.
°с

суюқланиб булиш
температу-
раси. С

электр карши-
лиги. ом.мм2

Ку мушл и к а вша р л а р

ПСр1.5
ПСр2.5
ПСр3

309
304
300

309
304
305

--
0.192
0.2

Кумуш к а вша р л а р и (ГОСТ 8190-56)

ПСр72
ПСр50
ПСр45
ПСр25
ПСр10

779
779
660
745
815

779
850
725
775
850

0.022
0.025
0.097
0.069
0.065


8- §. ЖУДА ОСОН СУЮҚЛАНУВЧИ ҚОТИШМАЛАР

Енгинга царши водопровод трубаларининг сақлагич пробкалари, электр тармоқларидаги баъзи саклагичлар, аниқ қуйишда моделлар тайёрлаш, айниқса осон суюқланадиган кавшарлар ва бошқалар учун жуда осон суюқланувчи қотишмалар керяк. Бундай қотишмалар жумласига компонентлари нисбатан паст температурада (230°С ;гн пастда) суюқланадиган қотишмалар киради. Дуррошин, қалай, висмут, кадмий, сурьма,


индий ва симоб ана шундай қотишмалар хосил қилади. Бу компонентлар куп фазали (икки, уч, турт ва ундан ортиқ фазали) куп компонентли эвтектика хосил қиладиган тарзда танлаб олинади.
Висмут—қўргошин—қалай—кадмий системасидаги қотишмаларнинг суюқланиш температураси, компонентларининг узаро нисбатига қараб, 70 дан 183°С гача етади. Масалан, 50,0%Bi, 25,0%Pb, 12,5%Sn ва 12,5% Cd дан иборат қотишманинг (эвтектиканинг) суюқланиш температураси 68°С га тенг. Бу цотйшма Вуд қотишмаси деб аталади.
Висмут—қўрғошин—қалай—кадмий—индий системасидаги эвтектик қотишманинг суюқланиш температураси 47°С га тенг.
Висмут—қўрғошин—қалай—симоб системасидаги қотишмаларнинг (амальгамаларнинг) суюқланиш температураси 100°С дан паст булади. Маълумки, симобнинг у зи—39°С температурада суюқланади, таллий —симоб системасидаги 8.5% таллий ва 91,5% симобдан иборат қотишманинг (эвтектиканинг) суюқланиш температураси эса —59°С га тенгдир. Бу қотйшма табиатда маълум булган металл қотишмалари ичида энг паст температурада суюқланадиган қотишмадир.
Жуда осон суюқланадиган қотишмаларнинг маркалари ва химиявий таркиби 98- жадвалда келтирилган.

98-ж а д в а л


Жуда осон суюқланадиган қотишмаларнинг химиявий таркиби


Қотишманинг маркаси

Элементлар миқдори. % хисобида

Bi

Pb

Sn

Cd

In

Л145
Л141
Л130
Л96
Л68
Л47

--
20.0
5.0
50.0
50.0
44.7

32.0
30.0
30.0
31.25
25.0
22.6

49.8
50.0
52.0
18.75
12.5
8.3

18.2
--
13.0
--
12.5
5.3

--
--
--
--
--
19.1

Эслатма. 1. Маркадаги Л харфи жуда осон суюқланувчи қотишмани,
Л харфидан кейинги рацамлар эса котишманинг суюқланиш температурасини
билдиради,
2. Жуда осон суюқланувчи қотишмаларнинг хаммаси эвтектик қотишмалар
булгани учун уларнинг суюқланиш температураси узгармасдир.



8- §. ЖУДА ОСОН СУЮҚЛАНУВЧИ ҚОТИШМАЛАР

Енгинга қарши водопровод трубаларининг сацлагич пробкалари, электр тармоқларидаги баъзи саклагичлар, аниқ қуйишда моделлар тайёрлаш, айниқса осон суюқланадиган кавшарлар ва бошқалар учун жуда осон суюқланувчи қотишмалар керяк. Бундай қотишмалар жумласига компонентлари нисбатан паст температурада (230°С ги пастда) суюқланадиган қотишмалар киради. Дуррошин, ыалай, висмут, кадмий, сурьма,


индий ва симоб ана шундай қотишмалар хосил ыилади. Бу компонентлар куп фазали (икки, уч, турт ва ундан ортиц фазали) куп компонентли эвтектика хосил циладиган тарзда танлаб олинади.
Висмут—цургошин—цалай—кадмий системасидаги қотишмаларнинг суюқланиш температураси, компонентларининг узаро нисбатига қараб, 70 дан 183°С гача етади. Масалан, 50,0%Bi, 25,0%Pb, 12,5%Sn ва 12,5% Cd дан иборат қотишманинг (эвтектиканинг) суюқланиш температураси 68°С га тенг. Бу цотйшма Вуд қотишмаси деб аталади.
Висмут—қўрғошин—қалай—кадмий—индий системасидаги эвтектик қотишманинг суюқланиш температураси 47°С га тенг.
Висмут—қўрғошин—қалай—симоб системасидаги қотишмаларнинг (амальгамаларнинг) суюқланиш температураси 100°С дан паст булади. Маълумки, симобнинг у зи—39°С температурада суюқланади, таллий симоб системасидаги 8.5% таллий ва 91,5% симобдан иборат қотишманинг (эвтектиканинг) суюқланиш температураси эса —59°С га тенгдир. Бу цотйшма табиатда маълум булган металл қотишмалари ичида энг паст температурада суюқланадиган қотишмадир.
Жуда осон суюқланадиган қотишмаларнинг маркалари ва химиявий таркиби 98- жадвалда келтирилган.
98-ж а д в а л



Download 1,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   206   207   208   209   210   211   212   213   ...   216




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish