Modul №1 optika fanining rivojlanish tarixi

Lyummer-Brodxun fotometrining ishlash prinsipi va optik sxemasi quyidagicha:
Taqqoslanayotgan S₁ va S₂ - yorug’lik manbalari shaffofmas P - plastinkaning ikki tomoniga o’rnatilgan. Bu plastinka o’ziga tushayotgan yorug’likni diffuz ravishda (hamma yo’nalishlar bo’yichà bir tekis) sochadi. Sochilgan yorug’likning bir qismi birday R₁ va R₂ - sochuvchi plastinkalarga tushadi. Bu plastinkalar orasiga yorug’likni yutuvchi shaffofmas ekran E o’rnatilgan. Natijada R₁ - plastinkaga faqat S₁ - manbadan, R₂ - plastinkaga esa faqat S₂ - manbadan yorug’lik tushadi. R₁ va R₂ plastinkalardan qaytgan yorug’lik nurlari Lyummer kubchasiga tushadi. Kubchadan linzaga tushayotgan yorug’lik dastasining o’rta qismi R₁ - dan kelayotgan nurlardan iborat bo’lsa, chetki qismi esa faqat R₂ - dan kelayotgan nurlardan tashkil topadi. Natijada linza ortidagi ko’zguda shunday ikkita konstentrik taqqoslanuvchi sohalar ko’rinadiki, bu sohalarning ravshanliklari R₁ va R₂ - plastinkalarning yoritilganliklariga proporsional bo’ladi. R - plastinka ikkala tarafdan bir xil yoritilganda taqqoslanuvchi sohalar orasidagi chegara yo’qoladi. Yorug’lik manbalari bilan R - plastinka orasidagi r₁ va r₂ masofalarni o’zgartirish yo’li bilan bir xil yoritilganlikka erishish mumkin.


Tayanch iboralar:
Yorug’lik kuchi, yoritilganlik, yorituvchanlik, ravshanlik, fotometriya, yorug’likning mexanikaviy ekvivalenti, fotometrlar, Lyummer-Brodxun fotometri.


Mavzu bo’yicha savollar.
1. Yorug’lik kuchi nima?
2. Yorug’likning mexanikaviy ekvivalenti deganda nimani tushunasiz?
3. Yorug’lik kuchi birligi - kandela etaloni nimaga teng?
4. Yoritilganlik nima?
5. Izotrop manbalar deb qanday manbalarga aytiladi?
6. Fotometriya nima?
7. Yorug’lik kattaliklarini vizual va ob’yektiv aniqlash usullari nimalardan iborat?
8. Fotometrlarning qanday turlarini bilasiz?
9. Lyummer-Brodxun fotometrining ishlash prinsipini tushuntiring.