O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti fiziologiya va valeologiya asoslari kafedrasi valeologiya asoslari

ALKOGOLIZMNI OLDINI OLISH
(PROFILAKTIKASI)
Alkogolizmni oldini olishning asosiy maqsadi muhim sotsial-ijtimoiy masala sifatida ichkilikbozlikni yo’qotish hamda alkogolli ichimliklarni iste’mol qilishlikni to’xtatish yoki eng kam miqdorga etkazishdan iboratdir.
Profilaktika ishlari turli xil muassasalar va ijtimoiy tashkilotlar tomonidan, sog’liqni saqlash organlari rahbarligida olib boriladi.
Bunday ishlar umumdavlat tizimi tomonidan 3 xil yo’nalishda olib boriladi (administrativ, qonunshunoslik va medik-biologik):
Birinchi yo’nalish - administrativ yo’nalish bo’yicha spirtli ichimliklar ishlab chiqarish va iste’molchilarga etkazishni chegaralash hamda jamoatchilik joylarida, ishlab chiqarishda, ko’pchilik dam oladigan joylarda ichishni chegaralash
Ikkinchi yo’nalish - qonunchilik yo’li bilan oldini olishda jinoyat ishlarini qilishliklarni oldini olish, grajdanlarning ushbu masaladagi javobgarligini oshirish, nazorat qilishlik kabilar.
Uchinchi yunalish - medik-biologik yo’nalishda ichkilikbozlikka qarshi xalq ichida sanitariya-maorif sohasidagi chora-tadbirlar, ma’naviy-ma’rifiy, tashviqot va targ’ibot ishlarini yaxshi yo’lga qo’yish, surunkali alkogolizmga mubtalo bo’lganlarga tibbiy yordam ko’rsatish, barcha joylardagi sanitariya-maorif uylaridagi alkogolizmni oldini olishdagi ishlarni yaxshi yo’lga qo’yish_; matbuotning barcha bo’g’inlaridan, radio, televideniyalardan unumli foydalanish, ma’ruzalar o’qish, suhbatlar qurishdan iboratdir.
Tibbiyot sohasi xodimlarining ushbu sohadagi bajaradigan ishlari, mas’uliyatlari, tashkiliy ishlari ichkilikbozlikka, alkogolizmga qarshi kurashdagi ishlarning, vazifalarning ko’lami nihoyatda kengdir. Olinadigan natijalar va ularning samarasi ham tibbiyot xodimlari zimmasidadir, ishlarning natijasi samaradorligi, yuqori darajaga erishish uchun barcha faoliyatni kompleks - birgalikda bajarilishi kerak.
ALKOGOLIZMNI DAVOLASH
Davolanishni maqsad qilib qo’ygan alkogolik o’z ixtiyori bilan shifokor narkologga murojaat qilishi kerak.
Davolash va davolanish “mahfiy-anonim” ravishda, albatta shifokor yordamida, olib boriladi.
Davolash ambulatoriya sharoitida yoki statsionarda - kasalxonada olib boriladi. Yaxshi natijaga erishishning asosiy mezoni va samarasi asosan bemorning o’ziga bog’liq, aksincha hech qanday foydasi bo’lmaydi.
Agarda bemorda psixoz holati ro’y bersa (oq alaxlash, gallyutsinatsiya, rashkiy alaxlash, o’zini o’ldirishga harakat qilish va boshqalar), u holda majburan statsionarga yotqizib davolanadi.
Davolash uch bosqichda olib boriladi: