O’zbekiston respublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi o’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi toshkent davlat agrar universiteti

Toshkent davlat agrar universiteti
O‘rmon xo‘jaligi va landshaft dizayn fakulteti
Dorivor o‘simliklar kafedrasi


5A411101 - “Dorivor o‘simliklar yetishtirish texnologiyasi” mutaxassisligi magistranti Abduxalimova Sanobar Abduraxim qizining
Ilmiy tadqiqot ishlarini olib borishda amalga oshirilgan tadqiqotlar natijalari bo‘yicha Ilmiy seminardagi ma’ruzasi
(16.09.2020-2.10.2020)

Ilmiy seminar mavzusi: Dorivor va zirovor o‘simliklariga oid O‘zbekiston Respublika Prezidenti Farmon va qarorlari, Vazirlar Maxkamasi qarorlari qabul qilingan.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoevning 2020 yil 10-apreldagi “Yovvoyi holda o‘suvchi dorivor o‘simliklarni muhofaza qilish, madaniy holda yetishtirish, qayta ishlash va mavjud resurslardan oqilona foydalanish chora-tadbirlari to‘g‘risida” gi № 4670 son qarori.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoev 2020 yil 11 noyabrdagi “Dorivor o‘simliklarni yetishtirish va qayta ishlash, ularning urug‘chiligini yo‘lga qo‘yishni rivojlantirish bo‘yicha ilmiy tadqiqotlar ko‘lamini kengaytirishga oid chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ–4901-son va mazkur sohaga tegishli boshqa me’yoriy-huquqiy hujjatlarda belgilangan vazifalarni amalga oshirishda muayyan darajada xizmat qiladi.
Toshkent davlat agrar universiteti
O‘rmon xo‘jaligi va landshaft dizayn fakulteti
Dorivor o‘simliklar kafedrasi


5A411101 - “Dorivor o‘simliklar yetishtirish texnologiyasi” mutaxassisligi magistranti Abduxalimova Sanobar Abduraxim qizining
Ilmiy tadqiqot ishlarini olib borishda amalga oshirilgan tadqiqotlar natijalari bo‘yicha Ilmiy seminardagi ma’ruzasi
(3.10.2020-15.10.2020)

Ilmiy seminar mavzusi: Adabiyotlar sharhi

Me’yorlarni belgilash O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi botanika insititutining yillik ilmiy asoslariga qarab amalga oshiriladi.
Abu Ali ibn Sinoning “Tib qonunlari” kitobida keltirilgan ma’lumotlar asrlar mobaynida nafaqat arablar, balki Yevropa shifokor-larining ham dastur amali bo‘lib xizmat qilgan. Abu Ali ibn Sino 900 ga yaqin shifobaxsh o‘simlikka ta’rif bergan va ular bilan davolash usulini yozma ravishda qoldirgan. (Tib qonunlari,1993).
O‘z davrining mashhur shifokorlari Abu Abulloh Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy, Abu Bakr Muhammad ibn Zakariya ar-Roziy, Arabmu-hammadxon o‘g‘li Abdulg‘ozixon, Ismoil al-Jurjoniylar o‘zlarining tabiblik faoliyatlarida dorivor o‘simliklardan turli kasalliklarni davolashda muvaffaqiyatli foydalanganlar va bu xaqida yozma ma’lumotlar qoldirganlar (Xolmatov X.X., Qosimov A.I, 1994).
Ispaniyada yashagan arab xakimi Ibn Boytar 1400 ga yaqin shifobaxsh o‘simliklar va ular bilan davolash usullari xaqida ma’lumotlar qoldirgan. 18 asrda yashagan Muhammad Xusayniy “Buyuk farmakognoziya” va “Dorilar xazinasi” asarlarini yozdi, ularda ham 2000 ga yaqin shifobaxsh o‘simliklar va ulardan foydalanish usullari keltirilgan. O‘rta asrlarda xalq tabobati rivojlandi, uning vakillari tabiblar deb atalgan. Tabiblar o‘z zamonasining o‘qimishli va tibbiyot amaliyoti tajribalariga ega insonlar bo‘lishgan.
Bu davrda Abbos al-Zahraviy, Abu Bakr ar-Roziy, Najibutdin Samarqandiy, Avaz tabib, Iloqiy, Kolonisiy, Qumriy, Xurosoniy, Xorazmiy, Maxmud Xakim Yaypaniy, kabi xalqqa tanilgan xakimlar muvaffaqqiyatli tibbiyot amaliyoti bilan shug‘ullandilar va xalq tabobatini rivojlanishiga o‘z hissalarini qo‘shdilar. Tabiblar tomonidan qo‘llanilgan o‘simliklar asosida tayyorlangan dorivor vositalar va usullar yaxshi natijalar berganligi sababli ular keyinchalik tibbiyot botanikasi, farmakognoziya, farmakologiya kabi sohalarni rivojlanishiga ta’sir etdi.
Uzoq vaqtlar davomida butun dunyo xalqlarining asosiy dorivor vositalari shifobaxsh o‘simliklar xom-ashyosi asosida tayyorlanib kelingan. Shifobaxsh o‘simliklar tarkibida biologik faol moddalar ko‘p va inson organizmiga uzoq vaqt davolovchi ta’sirini o‘tkazib turadi (Xolmatov X.X., Qosimov A.I., 1994).