O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

dan tashqari yangi me’moriy obidalar ham qurildi. Masalan, 1765-yili 
Sherg'ozixon va Muhammad Amin madrasalari bunyod etildi.
XIX asr boshlarida Xiva xonligi poytaxti yirik qurilish maydoniga ' 
aylandi. Xon farmoyishi bilan karvonsaroy, usti yopiq bozor va ular ora- 
lig'ida 1834-yili Ollohqulixon madrasasi qurilishi tugallandi.
1842-yili Muhammad Yoqub mehtar rahbarligida Xiva atrofida 6 
km uzunlikdagi mustahkam shahar-qal’a devori va uning darvozasi 
qurib tugallandi. Natijada xonning shahar tashqarisidagi 2 saroyi ham 
shahar ichiga kirdi. O'sha paytdan shahar hududining bu qismi Di- 
shan qal’a - Tashqi shahar (qal’a) deb nomlana boshlangan. Xivaning 
kichik halqali qal’a-devori bilan o'ralgan qismi Ichan qal’a- Ichki sha­
har (qal’a) dob atalgan.
Xivada XIX asr 1 -yarmiga kelganda jami 2 xon saroyi, 17 masjid, 
22 madrasa mavjud bolgan.
Ichan qal’a bobolarimizdan qolgan 0‘rta Osiyodagi yirik va noyob 
me’moriy yodgorlikdir. U ming gumbaz shahri nomi bilan mashhur. 
Ichan qal’a Xiva shahrining ichki qal’a (shahriston) qismidir.
Ichan qal’a.
Ichan qal’a Dishan qal’adan devor bilan ajralib turadi. 
Unga Bog'cha, Polvon, Tosh va Ota deb nomiangan to‘rtta darvoza 
orqali kirilgan. Xorazm o‘lkasi me'morchiligining ajoyib obidalari - mad­
rasa, masjid, saroy va minoralar Ichan qal’ada joylashgan.
Mazkur asrlar davomida Ota darvozadan Polvon darvozagacha kat- 
ta yo‘l o'tkazildi.
XVIII 
asr oxirida Juma masjid qayta qurildi va uning yonida baland 
minora ham qad kotardi.

---

179
1840 - 1842-yillarda ikki qavatli Qutlug' Murod Inoq madrasasiga 
qaratib tim va toqilar qurildi.