Тиббиёт олий таълимгохи талабалари учун дарслик


Сийдикнинг тиниклиги ва рангининг узгариши



Download 3,53 Mb.
bet10/264
Sana20.03.2022
Hajmi3,53 Mb.
#502155
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   264
Bog'liq
урология дарслик 2

Сийдикнинг тиниклиги ва рангининг узгариши.
Соглом кишининг сийдиги тиник ва сарик рангда булади. Янги чикарилган сийдикнинг лойкаланиши ундаги булган тузларга, бактерияларга, шиллик ва йирингнинг булишига боглик. Тузларнинг чикиши соглом кишиларда хам кузатилади, бу нарса овкатланишнинг хилма-хиллигига боглик. Тузларнинг хусусиятлари сийдик чукмасини микроскоп оркали текширганда аникланади. Лекин буни микроскопсиз, оддий усул билан хам аниклаш мумкин. Агар сийдикнинг лойкаланиши уратнинг (уратурия) борлигига боглик булса, сийдик иситилганда тиник булиб колади.
Агар сийдикка сирка кислотаси кушиб иситилса, лойкаланиш йуколиб, газ пуфакчалари чика бошлайди, бу эса сийдикда карбонатлар ( карбонатурия) борлигини курсатади. Агар бунда газ пуфакчалари хосил булмаса, демак сийдикда фосфатлар (фосфатурия) борлигига ишонч хосил булади.
Сийдикнинг лойкаланиши хлор-водородли (солянная) кислотаси кушиб иситилганда йук булиши оксадатларга (оксалатурия) хосдир.
Протеинурия - сийдикда оксилнинг булиши. Соглом киши бир кеча-кундуз сийдик билан 50 мг оксил чикариши мумкин.Одатда сийдик тахлилининг курсатиши буйича оксил 0,033 г-л (0,033%) дан ошмайди.
Бундай физиологик протеинуриянинг пайдо булиши коннинг оксилларини гломеруляр капиллярлардан коптокчанинг парда бушлигига утиши (бирламчи сийдик) ва кейинчалик кисман фильтрланган оксилнинг реабсорбциясига (иккиламчи, охирги сийдик) боглик. Оксилнинг гломеруляр пассажини асосий микдорини белгилайдиган омил булиб коптокчанинг капиллярлар базал мембраналари хисобланади. Уларнинг факат микдор холатини аникламай, балки фильтрланган оксил таркибини хам аниклайди. Одатда коптокчанинг капиллярлар базал мембранасидан факат кичик, молекуляр массаси 200 000 гача булган оксиллар утади. Оксилларнинг реабсорбцияси уларнинг кичик-катталиги ва молекуляр массасига боглик булмайди.
Соглом кишиларда бир кеча-кундузда сийдик билан 150 мг гача оксил ажралиб чикиши мумкин. Уропротеинлар кондан, буйрак тукималаридан ва пастки сийдик йулларидан чикиши ёки жинсий безларнинг секретини ифодалаши мумкин. Пртеинурия манбаъсини аниклаш асосий диагностик тадбирлардан бири булиб хисобланади. Уропротеинларни келиб чикишига караб хакикий буйракли ва сохта буйракдан ташкари протеинурияни ажратмок керак. Сохта протеинурия булишига сийдикдаги секрет, йиринг, микроорганизмлар аралашмаси сабаб булади. Уропротеинларни сифат таркибига караб хакикий протеинурияни гломеруляр, тубуляр ва аралаш хилларига булинади.
Сийдикда коннинг катта молекуляр оксилининг булиши гломеруляр протеинурия борлигини ифодалаб, молекуляр масса 200 000 дан зиёд булади. Бундай протеинурия маълум тартибда коптокчалар базал мембранасининг шикастланишини акс эттириб, гломерулонефритнинг хар хил шаклларида, хомиладорлар нефропатиясининг огир даражасида хамда буйрак аллотрансплантатини зурлик билан тортиб олиш реакцияларида учрайди.
Касалликнинг зурайиши, айникса найчаларда булиши тубуляр протеинурияга хос эканлигини ифодалайди. Бу шаклдаги протеинурияни кичик молекулярли коннинг оксилларини, сийдикда молекуляр массаси 200 000 гача борлигини билдиради. Бундай протеинурия хар хил тубулопатияларда кузатилиб, хусусан уткир ва сурункали пиелонефритда, фанкони синдромида ва бошкаларда хам учрайди. Урлогик касалликлар учун асосан тубуляр протеинурия хосдир. Буларда сийдикдаги оксилнинг микдори одатда 2 г/л (1%) дан ошмайди.
Коптокчалар ва найчаларнинг биргаликда шикастланишида аралаш протеинурия учрайди. Сидикда кичик ва урта молекуляр оксилларни хамда коннинг баъзи катта молекуляр оксилларининг бирга булиши протеинурияга хосдир.
Протеинурия хакида кушимча ахборот олиш учун оксилнинг клиренсини ёки организмнинг тозаланиш коэффицентини текшириш керак. (III-бобга каранг). Физиологик шароитларда, баъзи бир урологик касалликларда протеинурия рксилнинг клиренсига унинг молекуляр массасига нисбатан тескари пропорционал коидасига мувофик буйсунади. Бундай протеинурия селектив деб аталиб, унинг селектимаслигидан фарки шундаки, оксилларнинг клиренкаси билан уларнинг молекуляр массалари корреляцияси булмайди. Селектив протеиунрияда коптокчаларнинг дагал патоморфологик узгаришлар булмайди, лекин селективсиз протеинурия учун улар хосдир.

Download 3,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   264




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish