Mavzu: anorganik birikmalarning asosiy sinflari

4. Indiferent yoki betaraf oksidlar. Tuz hosil qilmaydigan oksidlarga betaraf oksidlar deyiladi. Mn: NO, CO, N2O

Kimyoviy xossalari:

1. 2.

3. 2NO + CI2 → 2NOCI

• www.umid.zn.uz

• II. Kislotalar
• Kislota tarkibida vodorod atomi bo’lgan va uning o’rnini metall atomlari olishi natijasida tuz hosil qiladigan murakkab moddalar. Mn:
• 2AI + 6HCI = 2AICI3 + 3H2↑ Mg + H2SO4 = MgSO4 + H2↑
• Kislotalar tarkibidagi vodorod atomining soniga qarab bir necha negizli bo’ladi. Mn: HCI, HBr, HF, CH3COOH, HNO3, HNO2. HCIO2 – 1 negizli
• H2CO3, H2C2O4, H2S, H2SO3, H2SO4 – 2 negizli
• H3BO3, H3PO4, H3AsO4, - 3 negizli
• Kislotalar suvdagi eritmalarda negizligiga qarab bir necha bosqichda dissotsilanadi. Mn:
• HCI ↔ H+ + CI-
• H2SO4 ↔ H+ + HSO4-
• HSO4- ↔ H+ + SO4-2
• H3PO4 ↔ H+ + H2PO-4
• H2PO4- ↔ H+ + HPO4-2
• HPO4-2 ↔ H+ + PO4-3

• www.umid.zn.uz

• Kislorodli kislotalar: H2SO4, H3PO4, H2CO3 va hokazо.
• Kislotalarning nomlanishi. Kislorodsiz kislotalarni nomlashda qaysi element kislota hosil qilgan bo’lsa, avval o’sha elementning nomi aytilib, oxiriga «-id» qo’shimchasi qo’shiladi. Mn: HCI (xlorid kislota), HF (ftorid kislota), HBr (bromid kislota), HCN (sianid kislota), H2S (sulfid kislota).
• Kislorodli kislotalarni nomlashda kislorod miqdoriga qarab, kislota hosil qiluvchi element nomiga «- it», «-at», «per-», «gipo-» qo’shimchalari qo’shiladi. Mn:
• H2SO3 – sulfit kislota;
• H2SO4 – sulfat kislota;
• H2S2O8 – persulfat kislota;
• HNO2 – nitrit kislota;
• HNO3 – nitrat kislota;
• H3PO4 – fosfat kislota;
• H4P2O7 – pirofosfat kislota;
• H2CO3 – karbonat kislota;
• HCIO – gipoxlorit kislota;
• HCIO2 – xlorit kislota;
• HCIO3 – xlorat kislota
•  

• www.umid.zn.uz

•