O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti fiziologiya va valeologiya asoslari kafedrasi valeologiya asoslari

Narkotik moddalar deb nimalarga aytiladi?
Jahon sog’liqni saqlash tashkiloti (VOZ) ta’biriga ko’ra narkotik moddalar deb quyidagi mezon-o’lchov belgilangan: 1. Eyforiya — hush kayflilikni keltirib chiqaruvchi, yolg’ondan bo’lsa ham odamga hush yoqimlilik ato etuvchi.
2. Unga o’rganib qolishlik (jismonan va ruhiy o’rganib qolib yana va yana qabul qilishlikka moyillik keltirib chiqaruvchi).
3. Uni muntazam qabul qilganda odamni ruhan va jismonan izdan chiqarib insoniylik qiyofasini yo’qolishiga olib keluvchi.
4. Odamlar orasiga tez tarqalishiga sabab bo’luvchi.
5. Madaniyatli kishilarning ushbu moddani — preparatni qabul qilishlik odat tusiga kirib qolishligi (bu o’rinda tamaki va alkogol-spirtli ichimliklar birinchi o’ringa chiqib oladi).
Narkotik moddalarni sui’stemol qilishlik va ularga qaram bo’lib qolishlik nima?
Aytish joizki, dori vositasi va ayniqsa narkotik moddalarni qabul qilganda organizm sezgirligi va reaktivligining o’zgarganligi eng muhim holatlardan hisoblanadi. Ushbu jarayonlar a’zo va tizimlardan tortib, hujayra hamda to’qimalar darajasida, ulardagi bio-kimyoviy molekulyar o’zgarishlardir.
«Qoradori» va boshqa narkotiklarning keltirib chiqaradigan salbiy ta’sirlari
Qoradori (opiy, af’yun), narkotiklar va boshqa narkotik moddalar keltirib chiqaradigan salbiy ta’sirlari va ularning insoniyatga etkazadigan ziyonlari nihoyatda katta. O’lim va nogironliklarning kelib chiqishida eng katta sababchi bo’layotgan narsa hisoblanadi.
Dunyo bo’yicha axvol xalokatli va ko’p fojialarga olib kelayotgani uchun nafaqat tibbiyot xodimlari, balki barcha-barchaning xarakati narkomaniyani oldini olish (profilaktikasi), davolash va ular keltirib chiqarayotgan og’ir asoratlarga barham berishga qaratilgan bo’lishi kerak. Ma’lumki, opiy preparatlari — narkotiklari vena qon tomiriga yuborish yo’li bilan qabul qilinsa, SIFILIS (zaxm), GEPATIT (sariq kasalligi) va boshqalarni, ayniqsa birinchi galda SPID (OITS) kasalligini keltirib chiqarib, oqibatda organizmning himoya quvvatini — IMMUNITETni pasaytiradi. Ularning har biri to’g’risida ko’p va xo’p gapirish mumkin.