O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi o’znekiston milliy universitetining jizzax filliali

Validlikning bir necha turlari mavjud ular quyidagilardir. 
1) Konkurent validlik. 
2) Prognostik validlik.
3) Konseptual validlik. 
4) Ichki validlik. 
5) Differensial validlik. 
7
Rasulov A.I. “Psixodiagnostika”-2010 

---

14 
1) Konkurent validlik – bu validlik turi baholash korrelyatsiyasi yig’indisini 
testlardagi boshqa validlik turlarini o’rganishni yanada soddalashtirib beradi. 
2) Prognostik validlik – testlarning darajasini, axborotini, xarakter darjasini 
aniqlik ko’rsatkich asosida belgilab beradi. Bu validlik turida vaqtni 
o’lchanganligini ko’rsatadi. 
3) Konseptual validlik – bunda operatsional validlik tushinaladi, 
interpretatsiya usulining adekvatliligi, u termin va atamalarning to’g’ri qo’llanishini 
ta’minlaydi. Konseptual validlik 1955 – yili L.Kronbax tomonidan tasdiqlangan, 
nazariy tuzilgan testni o’zgaruvchanligi bilan bog’liq. Bir mezonni topish qiyin 
bo’lganda gipotezaga nazar tashlanadi. Bu gipotezalarning tasdig’i nazariy 
asoslanish bilan ko’riladi. Konseptual validlik validliklarning ichida eng murakkab 
deb tan olinadi. Bunda bir natija o’rniga ko’plab natijalarni qayd etish lozim.
4) Ichki validlik – bu validlik turi ham boshqalarini bir biri bilan bog’lashni 
ta’minlaydi. Bu validlik turi alohida muolajadan iborat bo’lib belgilash, aniqlash bir 
necha ko’rinishlar asosida tajribada to’liq amalga oshadi.
5) Differensial validlik – validlikning bu turi testlardagi qiziqish 
darajalarining taqqoslanishiga sabab bo’ladi. Misol uchun ikkita masalaga doir 
yechimni olaylik bunda uning sababi aniqlanishga xarakat qilinadi. Yechimni topish 
usullari ko’riladi. Topilmaning yechimlari o’zaro solishtirilib bir biri bilan 
taqqoslanadi. Validlikning bu turi ham psixik umumiylikni o’zaro taqqoslaydi. 
ISHONCHLILIK 
– metodikaning ishonchliligi haqida mo’ljallangan 
hossani aniq o’lchanganligini ko’rsatadi.