O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi o’znekiston milliy universitetining jizzax filliali

STAT NORMALAR ( Me’yorlar ) 
A) Statistik me’yorlar. 
Test ballari shkalasidagi standartlashtirish tanlovida test ballarini chastotaviy 
taqsimlanishi asosida hosil bo’lgan chegaraviy ko’rsatkich. Odatda bu chegaraviy 
ko’rsatkichlar tanlovdan, sinovdan o’tayotganlarning aniqlangan foizini ajratadi: ( 
detsil ), 25 ( kvartill ), 50 ( mediyana ). Normal taqsimotda statistik norma 
parametrlar yordamida tasvirlanadi ( o’rtacha plus / minus sigma (б), yoki standart 
o’g’ish (S)). Statistik normalar << qiyosiy javob >> qabul qilishga xizmat qiladi va 
<< me’yoriy javoblar >> qabul qilish uchun ma’lumot bermaydi. 
B) Yosh me’yorlar. 
Turli yoshdagi bolalar uchun yig’ilgan psixodiagnostik me’yorlarning juziy 
variyantlari hisoblanadi. 
C) Mezon me’yorlar. 
Bu diagnostik me’yor bo’lib, ularda o’lchanayotgan hossa shkalasi bo’yicha 
test ballari va mezon ko’rsatkichlari darajasi o’rtasidagi muofiqlik belgilangan 
bo’ladi. Mezon ( критериалъ ) xatti xarakatda mezon me’yorlari test ballining 
mazkur axamiyatida mezon hatti xarakatning paydo bo’lish ehtimolini ko’rsatadi. 
D) Maktab me’yorlari. 
Maktabda erishilgan natijalar testi yoki maktab qobiliyatlari testi asosida 
ishlab chiqiladi. 
E) Kasbiy me’yorlar. 
Turli kasb guruhlari uchun mo’ljallangan testlar asosida tuziladi. 
F) Lokal me’yorlar. 

---

11 
Umumiy xususiyat -- yosh, jins, geografik muhit ( hudud ), ijtimoiy – iqtisodiy 
mavqeyi va h.k. larga ko’ra farqlanuvchi tor doiradagi insonlar uchun tuziladi. 
G) Milliy me’yorlar. 
Milliy me’yorlar berilgan millat yoki butun mamlakat vakillari uchun ishlab 
chiqiladi.
STANAYNLAR. 
Standart shkalaga nochiziqli keltirishga stanaynlar shkalasi ( ang. Standart 
nine – standart 9 ) misol bo’ladi. Unda baholar 1 dan 9, M=5, б=2 ko’rsatkichga ega 
bo’ladi. Stanaynlar shkalasi o’zida standart shkala ko’rsatkichlarini, yutuqlarini va 
protsentillarning soddaligini mujassam etgani holda yanada keng yoyilmoqda 
dastlabki ko’rsatkichlar osongina stanaynlarga keltiriladi. Buning uchun sinovdan 
o’tayotganlarning natijalarini ortishi bo’yicha ajratishadi va ulardan test natijalarini 
normal taqsimlashdagi proporsional aniqlangan baholar chastotasidagi shaxslar 
sonini guruhlar tuzishadi.